હિંદુ ધર્મમાં લગભગ 33 કરોડ દેવી-દેવતાઓ કહેવામાં આવી છે. જેમાંથી અનેક દેવી-દેવતાઓની પૂજા કરવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં તમામ દેવી-દેવતાઓને કોઈને કોઈ પશુ-પક્ષી સાથે બતાવવામાં આવ્યા છે. એટલે કે દરેક દેવતાની પોતાની સવારી અથવા મનપસંદ પ્રાણી કે પક્ષી હોય છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે તમામ દેવી-દેવતાઓ તેમના પ્રિય વાહન તરીકે કોઈને કોઈ પ્રાણી કે પક્ષીની સવારી કરતા હતા. તેથી, હિંદુ ધર્મમાં પશુ પક્ષીઓની પણ પૂજા કરવામાં આવે છે. પરંતુ, એક એવું પક્ષી પણ છે જેના વિશે હિંદુઓમાં અજીબોગરીબ માન્યતાઓ, માન્યતાઓ અને અંધશ્રદ્ધાઓ પ્રવર્તે છે.
હા અમે ઘુવડ વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ. ઘુવડને હિંદુઓ શુભ અને અશુભ એમ બંને રીતે જોવામાં આવે છે. જે લોકો તેને અશુભ માને છે તેઓ આ પક્ષીને નફરત કરે છે અને તેને જોવાનું પણ પસંદ કરતા નથી. પરંતુ જે લોકો તેને શુભ માને છે તેઓ પોતાની સાથે ઘુવડના ચિત્રો, પ્રતીકો અને મૂર્તિઓ રાખે છે. બાય ધ વે, ભારતીય સમાજમાં જો કોઈને ‘ઘુવડ’ કહીને સંબોધવામાં આવે તો તેનો અર્થ મૂર્ખ ગણાય છે.
બીજી તરફ ઘુવડને ભલે મૂર્ખ માનવામાં આવે, પરંતુ દરેક વ્યક્તિની ક્યાંક ને ક્યાંક તીવ્ર ઈચ્છા હોય છે કે ઘુવડ પર સવારી કરનાર દેવી લક્ષ્મીની કૃપા હંમેશા તેમના પર બની રહે. દરેક વ્યક્તિની ઈચ્છા હોય છે કે તેની પાસે અપાર ધન-સંપત્તિ હોય. જેના માટે લોકો દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશની પૂજા કરે છે. ધાર્મિક માન્યતા છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ પર દેવી લક્ષ્મીની કૃપા હોય તો તેના જીવનમાં ક્યારેય ધન અને સમૃદ્ધિની કમી આવતી નથી. એટલું જ નહીં, હિંદુ ધર્મમાં માનનારાઓમાં દેવી લક્ષ્મીને ધનની દેવી તરીકે પૂજવામાં આવે છે. જેમ હિંદુ ધર્મમાં તમામ દેવી-દેવતાઓનું વાહન કોઈને કોઈ પ્રાણી કે પક્ષી છે. એ જ રીતે દેવી લક્ષ્મીએ ઘુવડ પક્ષીને પોતાના વાહન તરીકે પસંદ કર્યું. તો ચાલો જાણીએ મા લક્ષ્મીએ પોતાનું વાહન ઘુવડ પસંદ કરવા પાછળની પૌરાણિક કથા…
તમને જણાવી દઈએ કે, પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, હિંદુ ધર્મના તમામ દેવી-દેવતાઓએ પોતાના વાહન અથવા સવારી તરીકે પશુ-પક્ષીઓને પસંદ કર્યા છે, જેમાંથી ઘણા દેવી-દેવતાઓના વાહનોને પણ સ્વતંત્ર દેવતાઓ તરીકે પૂજવામાં આવે છે. ભગવાન શિવના વાહન નંદીની જેમ બળદ અને ભગવાન વિષ્ણુના વાહન ગરુણની પણ પૂજા કરવામાં આવે છે. તમામ દેવી-દેવતાઓએ પોતાની જરૂરિયાત અને ઈચ્છા પ્રમાણે પોતાના વાહનની પસંદગી કરી છે. એ જ રીતે, માતા લક્ષ્મીએ ઘુવડ પક્ષીને પોતાના વાહન તરીકે પસંદ કરવાની વાર્તા ખૂબ જ રસપ્રદ છે. તે જાણીતું છે કે પ્રકૃતિ અને પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓની રચના પછી, જ્યારે તમામ દેવી-દેવતાઓ તેમના વાહનોની પસંદગી કરતા હતા. પછી માતા લક્ષ્મી પણ પોતાનું વાહન પસંદ કરવા પૃથ્વી પર આવી. દેવી લક્ષ્મીને જોઈને તમામ પશુ-પક્ષીઓ તેમનું વાહન બનવાની સ્પર્ધા કરવા લાગ્યા.
આવી સ્થિતિમાં માતા લક્ષ્મીજીએ તમામ પશુ-પક્ષીઓને કહ્યું કે હું કારતક માસની અમાવસ્યા પર પૃથ્વી પર ભ્રમણ કરું છું, તે સમયે જે પણ પશુ-પક્ષી તેમની પાસે પ્રથમ પહોંચશે, હું તેને મારું વાહન બનાવીશ. કારતક અમાવસ્યાની રાત ખૂબ જ અંધારી હોય છે. તેથી, જ્યારે માતા લક્ષ્મીજી પૃથ્વી પર આવ્યા, ત્યારે તેમની રાત્રિના અંધારામાં જોવાની ક્ષમતાને કારણે, ઘુવડએ તેમને સૌથી પહેલા જોયા અને કોઈ પણ અવાજ કર્યા વિના સૌથી પહેલા લક્ષ્મીજી પાસે પહોંચ્યા. ઘુવડના આ ગુણોથી ખુશ થઈને દેવી લક્ષ્મીએ તેને પોતાની સવારી તરીકે પસંદ કર્યો. ત્યારથી માતા લક્ષ્મીને “ઉલુક વાહિની” તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
એટલું જ નહીં, પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, દેવી લક્ષ્મીની સવારીને કારણે ઘુવડને શુભ અને સમૃદ્ધિનું પ્રતીક પણ માનવામાં આવે છે. દિવાળીની રાત્રે ઘુવડનું દર્શન દેવી લક્ષ્મીના આગમનની નિશાની માનવામાં આવે છે. એક પૌરાણિક માન્યતા પણ છે કે ઘુવડ “હૂં હૂં હૂં” મંત્રનો જાપ કરે છે, પરંતુ કેટલાક લોકો અંધશ્રદ્ધાને કારણે તેનો બલિદાન આપે છે, જે પ્રાણી હત્યા છે. આ એક અધમ કૃત્ય છે, તે ધર્મમાં સંપૂર્ણપણે નિષિદ્ધ છે. આશા છે કે તમને આ પૌરાણિક વાર્તા પસંદ આવી હશે. જો તમને આ વાર્તા ગમી હોય તો તેને અન્ય લોકો સાથે શેર કરવાનું ભૂલશો નહીં જેથી તેઓ પણ રસપ્રદ માહિતી મેળવી શકે.
