સ્વર કોકિલા લતા મંગેશકર કે જેમણે સંગીતની દુનિયાને એક આગવી ઓળખ આપી છે. તેમને દાદા સાહેબ ફાળકે અને ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. લતા મંગેશકરનો જન્મ 28 સપ્ટેમ્બર, 1929ના રોજ ઈન્દોરમાં એક મધ્યમવર્ગીય મરાઠા પરિવારમાં થયો હતો અને તેમનું પહેલું નામ ‘હેમા’ હતું. જોકે, જન્મના પાંચ વર્ષ પછી તેના માતા-પિતાએ તેનું નામ ‘લતા’ રાખ્યું હતું.
આજે હિન્દુસ્તાનના અવાજ તરીકે ઓળખાતા લતા મંગેશકરે 36થી વધુ ભાષાઓમાં 30 હજારથી વધુ ગીતો ગાયા છે. તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે 5 ભાઈ-બહેનોમાં સૌથી મોટી લતા મંગેશકરે ક્યારેય લગ્ન કર્યા નથી.
એકવાર એક ઇન્ટરવ્યુમાં લતાજીએ આ લગ્ન ન કરવાનું કારણ જણાવ્યું હતું. તમને જણાવી દઈએ કે લતા મંગેશકરના પિતા દીનાનાથ મંગેશકરને 5 બાળકો છે. લતા ઉપરાંત મીના, આશા, ઉષા અને હૃદયનાથ તેમનાથી નાના છે. 5 વર્ષની ઉંમરે લતાએ ગાવાનું શીખવાનું શરૂ કર્યું, કારણ કે તેના પિતા દીનદયાલ થિયેટર કલાકાર હતા. હા અને આ રીતે લતાને સંગીતની કળા વારસામાં મળી હતી.
એકવાર એક ઈન્ટરવ્યુમાં લતા મંગેશકરે કહ્યું હતું કે ‘તે 13 વર્ષની હતી ત્યારે તેના પિતાનું નિધન થઈ ગયું હતું. આવી સ્થિતિમાં ઘરના તમામ સભ્યોની જવાબદારી તેના પર હતી. ઘણી વખત જ્યારે લગ્નનો વિચાર આવ્યો ત્યારે પરિસ્થિતિત જોતા ત્યારે તે વિચારને તેને અમલમાં મૂકી શક્યા નહીં.
લતાજીએ ખૂબ જ નાની ઉંમરે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. ભાઈ-બહેન અને ઘરની જવાબદારીઓ જોતાં સમય વીતતો ગયો અને તે આજીવન લગ્ન ન કરી શક્યા. તમને જણાવી દઈએ કે કારકિર્દીની શરૂઆતમાં ઘણા લોકોએ લતાના અવાજને પાતળો અને નબળો ગણાવ્યો હતો. જો કે લતાએ ક્યારેય હાર માની ન હતી અને તેણે દરેક વ્યક્તિ દ્વારા કહેવામાં આવેલી ભૂલોમાંથી બોધપાઠ લીધો હતો અને વિશ્વમાં પોતાનું નામ બનાવ્યું હતું.
લતા મંગેશકરને ભારતના ત્રણ સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માનો (ભારત રત્ન, પદ્મ ભૂષણ અને પદ્મ વિભૂષણ) સહિત ત્રણ રાષ્ટ્રીય અને ચાર ફિલ્મફેર પુરસ્કારોથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. 1974માં લતા મંગેશકર લંડનના રોયલ આલ્બર્ટ હોલમાં પરફોર્મ કરનાર પ્રથમ ભારતીય બની હતી અને 2011માં લતા મંગેશકરે છેલ્લી વખત ‘સતરંગી પેરાશૂટ’ ગીત ગાયું હતું, ત્યારથી તેઓ હજુ પણ ગાવાથી દૂર છે.
