હું હૈદરાબાદ બેંક ટ્રેનિંગ સેન્ટર આવ્યો હતો. આજે તાલીમનો છેલ્લો દિવસ છે. કાલે મારે પટના પાછા ફરવાનું છે, પણ મારો બાળપણનો પ્રિય મિત્ર આદર્શ પણ અહીં જ છે. તેને મળ્યા વિના જવું મારા માટે શક્ય નથી, પણ તે મિત્ર કરતાં વધારે હતો. એ અલગ વાત છે કે અમે બંનેમાંથી કોઈએ મિત્રતામાંથી આગળ વધવાની પહેલ કરી નથી. મને મારા બાળપણના દિવસો યાદ આવવા લાગ્યા.
તે દિવસોમાં હું દક્ષિણ પટનાની કાંકરબાગ કોલોનીમાં રહેતો હતો. તે એક વિશાળ વસાહત છે. પપ્પાએ લાંબા સમય પહેલા MIG ફ્લેટ બુક કરાવ્યો હતો. મારા પિતા રાજ્ય સરકારમાં અધિકારી હતા. આ વસાહત હજુ વિકાસ પામી રહી હતી. અહીંથી થોડે દૂર ચિરાયતંદ મહોલ્લા હતો. તે સમયે ઉત્તર અને દક્ષિણ પટણાને જોડતો એકમાત્ર પુલ ચિરાયતંડ ખાતે હતો. તે જ સમયે, આદર્શ એક સાંકડી ગલીમાં નાના મકાનમાં રહેતો હતો. એ જ સમયે અમે બંને નજીકની સેન્ટ્રલ સ્કૂલમાં ભણતા.
આદર્શ ખૂબ જ નમ્ર હતો. તે દેખાવમાં પણ હોશિયાર ન હતો અને અભ્યાસમાં અવ્વલ હતો, પરંતુ તે પહેલા 5 વિદ્યાર્થીઓમાં હતો. ફૂટબોલ ટીમના કેપ્ટન આદર્શે પણ સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું. તેથી જ તે શાળાના શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓ બંનેમાં લોકપ્રિય હતો. તેઓ શાળાના સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોમાં પણ ભાગ લેતા હતા. હું પણ એ કાર્યક્રમોમાં ભાગ લેતો. આ સિવાય હું પણ સારું ગાતો હતો. અમે બંને એક જ બસમાં સ્કૂલે જતા.
મને ખરેખર મોડેલ ગમ્યું. અમે 10મા ધોરણમાં પહોંચ્યા ત્યાં સુધીમાં અમે બંને સારા મિત્રો બની ગયા હતા. સ્કૂલ બસમાં ક્યારેક કોઈ તોફાની સિનિયર મારું ટોપ ખેંચીને ચૂપચાપ નીકળી જતા. એકવાર મેં આદર્શને આ વિશે ફરિયાદ પણ કરી હતી કે મને ખબર નથી કે આ છોકરાઓને મારા વાળ સાથે રમવામાં શું મજા આવે છે.
આના પર આદર્શે કહ્યું, “તમે તેમને બોબકેટ્સ મેળવો છો… હું સાચું કહું છું આરતી, તમે ફરીથી વધુ સુંદર અને સુંદર દેખાશો.” હું માત્ર સ્તબ્ધ થઈ ગયો. થોડા દિવસો પછી, મેં મારી માતાને કહ્યું કે હવે હું આટલા લાંબા વાળને સંભાળી શકતો નથી. હું આમાં મારો સમય બગાડું છું, હું તેને ટૂંકું કરું છું. માતાએ આનો વિરોધ કર્યો ન હતો. થોડા જ દિવસોમાં મેં મારા વાળ ટૂંકા કરી દીધા હતા. આદર્શે પણ ઈશારામાં મારા વખાણ કર્યા હતા. એકવાર મેં તેને કહ્યું પણ હતું કે સ્કૂલનું નેવી બ્લુ બ્લેઝર તેને ખૂબ સૂટ કરે છે. થોડા દિવસો પછી, જ્યારે તે મારા જન્મદિવસ પર એ જ નેવી બ્લુ સૂટ પહેરીને મારા ઘરે આવ્યો, ત્યારે મેં પણ હાવભાવમાં તેના વખાણ કર્યા. બાદમાં આદર્શે કહ્યું કે તેને આ સૂટ તેના મોટા કાકાના છોકરાના લગ્નમાં મળ્યો છે, નહીં તો તે આવી સ્થિતિમાં નથી. કદાચ અહીંથી જ અમારા બંનેની મિત્રતા નિઃશબ્દ પ્રેમમાં બદલાવા લાગી હતી.
પરંતુ પછી આદર્શ સાથે એક ઘટના બની. આદર્શને 2 મોટી બહેનો પણ હતી. તેના પિતા ખાનગી કંપનીમાં નોકરી કરતા હતા. હ્રદય બંધ થવાને કારણે અચાનક તેમનું અવસાન થયું. પિતાની ઓફિસમાંથી મળતા પૈસા હવે તે પરિવારનો આધાર હતો. તેણે પટનામાં પોતાના હિસ્સાની ગામની જમીન વેચીને એક નાનો પ્લોટ ખરીદ્યો હતો. માત્ર રહેવા માટે માત્ર 2 રૂમ બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેઓએ કહ્યું કે બાકીનું ઘર દીકરીઓના લગ્ન પછી બનાવાશે નહીં તો આદર્શ મોટો થઈને આગળ બનાવશે. અમારા પરિવારો વચ્ચે કોઈ વાતચીત ન હતી, પરંતુ આ દુઃખદ સમાચાર સાંભળીને હું શાળાના અન્ય છોકરાઓ સાથે ગયો. અમે 10માની બોર્ડની પરીક્ષા આપી હતી. આદર્શે કહ્યું હતું કે તે મેડિકલનો અભ્યાસ કરવા માંગે છે પરંતુ તે શક્ય જણાતું નથી કારણ કે તેના માટે વધુ ખર્ચ થશે, જે તેના પિતા માટે લગભગ અશક્ય છે. એકવાર જ્યારે અમે 12માની બોર્ડની પરીક્ષા આપી હતી ત્યારે મેં આદર્શને મારા જન્મદિવસની પાર્ટીમાં મારા ઘરે બોલાવ્યો હતો. તે હવે વધુ સ્માર્ટ લાગતો હતો. મેં આગળ વધીને તેને રિસીવ કર્યો અને કહ્યું, “તમે બ્લૂ સૂટ પહેરીને કેમ ન આવ્યા? એ સૂટ તને બહુ શોભે છે.” આદર્શે કહ્યું, “એ સૂટ હવે નાનો થઈ ગયો છે. જ્યારે હું સ્થાયી થઈશ, ત્યારે સૌ પ્રથમ મને 2 જોડી બ્લુસુટ બનાવવામાં આવશે. ઠીક રહેશે?”
અમે બંને સાથે હસ્યા. પછી હું આદર્શનો હાથ પકડીને તેને ટેબલ પાસે લઈ આવ્યો, જ્યાં કેક કાપવાની હતી. મેં તેને મારી સાથે કેક કાપવાનું કહ્યું. તે અચકાયો. પછી મેં તેના મોંમાં કેકનો મોટો ટુકડો મૂક્યો.કેકની ક્રીમ અને ચોકલેટ તેના મોંની આસપાસ ફેલાઈ ગઈ, જેને મેં જાતે પેપર નેપકીનથી સાફ કરી. પછીથી મને સમજાયું કે મારી ક્રિયા પ્રત્યે લોકોની પ્રતિક્રિયા સારી ન હતી, ખાસ કરીને મારી માતા પોતે. તેણે મને એક બાજુએ બોલાવ્યો અને સહેજ ઠપકો આપતા સ્વરમાં કહ્યું, “આરતી, આ આદર્શ વીઆઈપી શું છે જેને તું આટલું મહત્વ આપે છે?” મેં માતાને કહ્યું, “મા, તે મારી બેસ્ટ ફ્રેન્ડ છે. ખૂબ જ સરસ છોકરો, દરેક તેને પસંદ કરે છે.”
માએ ઉતાવળે પૂછ્યું, “અને તમે?”
મેં પણ કહ્યું, “હા, મને પણ તે ગમે છે.”
પછી ચાલતી વખતે માતાએ કહ્યું, “મિત્રતા અને સગપણ સમાન માપમાં જ સારા લાગે છે. તમારા બંને વચ્ચેનું અંતર બહુ મોટું છે. આનું ધ્યાન રાખજો.”
